Tết cổ truyền là một nét đẹp trong văn hóa dân gian của người dân Việt Nam. Việc bài trí mâm ngũ quả hay mâm cỗ ngày Tết cũng là một trong số những nét đẹp thể hiện sự tinh tế, khéo léo của mỗi người. Cùng thpt-nguyenvancu-brvt.edu.vnkhám phá mâm cỗ ngày Tết 3 miền có những món ăn gì đặc trưng qua bài viết này nhé!

1. Mâm cỗ truyền thống ngày Tết gồm những gì?

Theo truyền thống của dân gian Việt Nam, mâm cỗ ngày Tết không chỉ là bữa ăn trang trí, mà còn là biểu tượng của sự sung túc, may mắn và hạnh phúc. Mâm cỗ truyền thống thường gồm những món ăn phong phú và đa dạng, được sắp xếp một cách cân đối để mang lại sự hài lòng và tài lộc cho gia đình. Dưới đây là một số món phổ biến trong mâm cỗ truyền thống ngày Tết:

8 đĩa – biểu tượng của sự sang trọng, may mắn

– 8 đĩa – biểu tượng của sự sang trọng, may mắn:

• Xôi Gấc: Món xôi đặc trưng có màu đỏ tự nhiên từ gấc, biểu tượng của sự may mắn và phồn thịnh.

• Gà Luộc: Thường là gà trắng tinh khôi, tượng trưng cho sự thuần khiết và tình thân thuộc.

• Hạnh Nhân Xào: Một món ngon, giàu chất béo, thường được sử dụng trong các dịp lễ.

• Nộm: Món nước sốt chua ngọt, giòn ngon, thường được làm từ rau sống và các nguyên liệu tươi ngon khác.

• Thịt Quay: Thịt được nướng hoặc quay giữa không khí ngày Tết, mang lại hương vị đặc trưng.

• Giò Lụa hoặc Giò Xào: Một món mềm mại, dễ ăn, phổ biến trong các bữa tiệc Tết.

• Nem Rán: Một loại nem truyền thống, giòn ngon, thường được ăn kèm với bún, xôi, hoặc bánh tráng.

• Chả Quế: Một loại chả ngon, thơm, làm từ thịt heo xay nhuyễn và gia vị.

8 bát – biểu tượng của sự sung túc, ấm no:

• Bát Vây Cá: Món cá được chế biến thành súp, tượng trưng cho sự dồi dào và giàu có.

• Măng Lưỡi Lợn Hầm Chân Giò: Món mang hương vị thơm ngon của măng và giò lợn, làm ấm bữa cơm gia đình.

• Bóng Bì: Một món ngon, ngọt, thường ăn kèm với bánh tráng cuốn.

• Mực Nấu: Mực nấu sốt cay, thơm ngon, làm bổ sung thêm hương vị biển cho bữa ăn.

• Nấm Thả: Món nấm được chế biến thành món hầm, làm tăng sự thơm ngon và độ sánh của bữa ăn.

• Chim Hầm: Một món hầm nồng, thường được làm từ chim cút, tượng trưng cho sự hòa mình trong gia đình.

• Gà Tần: Một món hầm ngon, giàu dinh dưỡng, thường được ăn kèm với bún hoặc bánh tráng.

• Miến Nấu Lòng Gà: Món miến nhẹ nhàng, thơm ngon, là lựa chọn tốt cho ngày Tết.

8 bát sung túc, ấm no

Mâm cỗ Tết ngày nay có sự thay đổi với nhiều loại nước chấm và món đồ phương Tây, nhưng vẫn giữ được hương vị truyền thống, tạo nên bữa ăn tinh tế, ngon lành, là nét đẹp đặc trưng của ngày lễ quan trọng này.

2. Mâm cỗ ngày Tết miền Bắc

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc không chỉ là bữa ăn trọng yếu, mà còn là tượng trưng cho sự hòa quyện giữa cầu kỳ và tinh tế. Gia đình tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc “4 bát 4 đĩa,” tượng trưng cho tứ trụ, bao gồm 4 mùa và 4 phương, mang đến may mắn và sự ổn định. Những gia đình giàu có hơn thường chuẩn bị mâm cỗ lớn hơn, có thể là “4 bát 6 đĩa” hoặc “8 bát 8 đĩa,” thậm chí có mâm cỗ có đến 2 hoặc 3 tầng.

Mâm cỗ ngày Tết miền Bắc

– 4 bát:

• Canh Bóng Thả Nấu với Chân Tẩy và Nước Dùng Gà: Món canh truyền thống, thơm ngon và bổ dưỡng, thường được làm từ bóng thả, chân tẩy và nước dùng gà tinh khiết.

• Chân Giò Hầm Măng Khô: Món hầm hương vị, mang đến sự thấm đẫm của măng khô và chân giò.

• Mọc Nấm Thả và Miến Nấu Lòng Gà: Sự kết hợp tinh tế giữa nấm thả và miến, nấu trong nước dùng lòng gà thơm ngon.

– 4 đĩa:

• Gà Trống Thiến Luộc: Một món chính trọng, thường là gà trống thiến, tượng trưng cho sự thuần khiết và vượng khí.

• Nem Rán: Món nem giòn ngon, thơm lừng, thường được ăn kèm với bún và rau sống.

• Giò Lụa (hoặc Giò Thủ, Chả Quế): Món giò lụa tinh tế, làm từ thịt heo nhuyễn và gia vị đặc trưng.

• Bánh Chưng: Biểu tượng truyền thống của Tết, mâm cỗ không thể thiếu bánh chưng, một phần không thể tách rời trong nền văn hóa ẩm thực của người Việt.

Ngoài ra, mâm cỗ Tết ở miền Bắc còn bổ sung thêm đĩa thịt đông, món đặc trưng cho những ngày lạnh miền Bắc, tạo ra không khí ấm áp, gần gũi. Món tráng miệng như mứt Tết và chè kho thơm ngon đặc trưng cũng là điểm nhấn hoàn hảo cho bữa ăn truyền thống, tạo nên một không khí Tết tràn đầy ấm áp và hạnh phúc.

Thịt nấu đông

3. Mâm cỗ ngày Tết miền Trung

Miền Trung với đặc trưng khí hậu và thời tiết, nền ẩm thực tại đây thể hiện sự đơn giản, chân thành, và tinh thần sẻ chia. Mâm cỗ Tết miền Trung thường mang đến hình ảnh một chiếc mâm tròn, với từng đĩa nhỏ chứa đựng những món ăn đơn giản, tinh tế.

Mâm cỗ ngày Tết miền Trung

• Gà Luộc: Một món chính trọng, đơn giản nhưng ngon miệng, thường được ướp gia vị và luộc chín tới.

• Thịt Heo: Thường là thịt heo nướng, thịt xào, hoặc thịt kho, mang đến hương vị đậm đà của miền Trung.

• Bánh Tét: Mâm cỗ không thể thiếu bánh tét, biểu tượng truyền thống, có thể được làm từ gạo nếp, lá chuối, và nhân bánh đa dạng.

• Nem Chua: Một món giò lụa có vị chua, giòn, làm từ thịt heo và nước mắm.

• Dưa Hành: Món dưa chua giòn, làm từ dưa chuột, cà rốt, và nước mắm, tạo sự tươi mới cho bữa ăn.

• Ram Cuốn: Món ăn nhẹ, tinh tế, với nhân từ thịt heo, tôm, bún, và rau sống, được cuốn bọc bởi lá bánh tráng.

Ngoài ra, mâm cỗ ngày Tết ở miền Trung còn thường có những món mặn như thịt kho, tôm rim, gà rán, và nem, đều được làm theo cách truyền thống, tôn vinh hương vị đặc trưng của đất trung du. Đặc biệt, sự ưa chuộng ăn cuốn của người miền Trung thể hiện qua các món như thịt luộc, cá hấp cuốn bánh tráng, nem lụi, mang đến cho bữa ăn sự nhẹ nhàng và độc đáo.

4. Mâm cỗ ngày Tết miền Nam

Khác biệt với các miền khác, miền Nam được biết đến với vô số đặc sản và trái cây phong phú, đa dạng. Tinh thần phóng khoáng của người dân miền Nam thường được thể hiện rõ trong mâm cỗ Tết, nơi không quá chú trọng vào hình thức, mà chủ yếu là sự đa dạng và phong phú của các món ăn.

Mâm cỗ ngày Tết miền Nam

• Thịt Kho Trứng (Thịt Kho Tàu): Món thịt kho trứng, được nấu trong một nồi lớn, thường ăn kèm với cơm, là biểu tượng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Nam.

• Canh Khổ Qua Nhồi Thịt: Với quan niệm mọi khó khăn sẽ qua đi, món canh khổ qua nhồi thịt được chế biến để chào đón năm mới hạnh phúc.

• Gà Luộc: Một món ăn truyền thống, gà luộc thơm ngon và dễ ăn kèm với các loại nước mắm phô mai độc đáo.

• Chả Giò: Món chả giò giòn tan, nhân bên trong thường là sự kết hợp tinh tế giữa thịt và rau sống.

• Gỏi Ngó Sen: Món ăn nhẹ và tinh tế, gỏi ngó sen thường được làm từ ngó sen tươi và những nguyên liệu tươi ngon khác.

• Tôm Khô Củ Kiệu: Một món ngon miệng và dễ chế biến, tôm khô củ kiệu thường là món khai vị hấp dẫn.

• Bánh Tét: Biểu tượng của Tết miền Nam, bánh tét có những phiên bản nhân đậu xanh, đậu đen, chuối, dừa,… phản ánh sự sáng tạo và đa dạng của ẩm thực miền Nam.

Ngoài ra, một số gia đình còn thêm vào mâm cỗ những món như chả lụa, giò thủ, lạp xưởng, tạo ra một không khí Tết phong cách và độc đáo.

Món ăn miền Nam

Mỗi vùng miền đều có những cách bài trí và chế biến mâm cỗ ngày Tết khác nhau mang đậm những nét văn hoá, ẩm thực đặc sắc với nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Những mâm cỗ ấy đều được làm bằng tâm huyết và tấm lòng của mỗi người dân Việt Nam để thể hiện truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và cầu chúc cho gia đình một năm mới bình an, hạnh phúc.