Trong những ngày Tết, mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu giúp thu hút nhiều may mắn, vượng khí. Dưới đây, thpt-nguyenvancu-brvt.edu.vnsẽ hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp nhất.

1. Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả là biểu tượng tượng trưng cho sự phồn thịnh và may mắn trong văn hóa Việt Nam, thường xuất hiện nhân dịp Tết Nguyên Đán. Đây là một bức tranh tuyệt vời của sự hài hòa và đa dạng, với năm loại trái cây khác nhau được sắp xếp một cách tinh tế.

Mâm ngũ quả

Không chỉ là một nét đẹp truyền thống, mâm ngũ quả ngày nay còn trở thành một biểu tượng trang trí tinh tế, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với ngày lễ quan trọng. Việc bày biện mâm ngũ quả không chỉ là việc sắp xếp trái cây một cách hài hòa, mà còn là sự kết hợp tinh tế của màu sắc và ý nghĩa.

Mâm ngũ quả không chỉ là nét đẹp trang trí, mà còn mang đến nhiều ý nghĩa văn hóa và tâm linh. Nó thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với tổ tiên, là sự giao lưu và chia sẻ niềm vui trong dịp Tết. Sự lựa chọn cẩn thận về loại trái cây và cách sắp xếp chúng cũng thể hiện sự tôn trọng và ước nguyện của gia chủ.

Với thời gian, mâm ngũ quả không chỉ giữ lại giá trị tâm linh mà còn trở thành một biểu tượng đẹp mắt, góp phần làm cho không gian Tết trở nên trang trí và phong cách.

2. Ý nghĩa của mâm ngũ quả theo từng miền

Mâm ngũ quả thường được sắp xếp với 5 loại trái cây đa dạng, mỗi loại đều mang theo mình những ý nghĩa sâu sắc, được thể hiện rõ trong kinh Vu Lan Bồn thông qua hình ảnh tượng trưng của trái cây 5 màu.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả

Ở nền văn hóa Việt Nam, con số 5 thường được hiểu là biểu tượng của ngũ phúc lâm môn, bao gồm:

• Phú (Giàu có): Biểu tượng cho sự giàu có và thịnh vượng.

• Quý (Sang trọng): Đại diện cho phẩm chất cao quý và lịch lãm.

• Thọ (Lâu bền): Tượng trưng cho cuộc sống trường thọ và lâu dài.

• Khang (Sức khỏe): Đại diện cho sức khỏe mạnh mẽ và bền vững.

• Ninh (Bình an): Biểu tượng cho cuộc sống yên bình và an lành.

Trong tâm lý Phật tử, 5 màu sắc của mâm ngũ quả thường đại diện cho “ngũ thiện căn” bao gồm:

• Tín căn (Lòng tin): Niềm tin vững chắc trong lòng Phật tử.

• Tấn căn (Kiên trì): Ý chí mạnh mẽ và kiên nhẫn.

• Niệm căn (Ghi nhớ): Sự chú ý và tập trung vào hành trình tu tâm.

• Định căn (Tâm không loạn): Tâm hồn ổn định, không bị dao lộn.

• Huệ căn (Sáng suốt): Khả năng hiểu biết và nhận thức sâu sắc.

Các loại hoa quả trên mâm ngũ quả dịp Tết cũng mang đến những ý nghĩa đặc biệt:

• Quả bưởi, dưa hấu: Tươi mát, hứa hẹn năm mới đầy đủ và may mắn.

• Trái hồng, quýt: Tượng trưng cho sự may mắn và thành đạt.

• Trái lê: Ngọt ngào, biểu tượng cho sự suôn sẻ và thuận lợi.

• Trái lựu: Nhiều hạt, mong muốn con cháu nhiều và hạnh phúc.

• Trái đào: Thể hiện sự thăng tiến.

• Mai: Ý nghĩa về hạnh phúc và tình yêu gia đình.

• Trái táo (táo đỏ): Mang ý nghĩa phú quý.

• Thanh long: Tượng trưng cho sự hội tụ của rồng mây.

• Quả trứng gà hình trái đào tiên: Là biểu tượng của lộc trời ban xuống.

• Dừa: Có âm tương tự như “vừa” trong tiếng miền Nam, mang ý nghĩa không thiếu.

• Sung: Mong muốn sự sung túc trong mọi lĩnh vực.

• Đu đủ: Đem lại sự đầy đủ và phồn thịnh.

• Xoài: Có âm na ná như “xài” nếu đọc theo kiểu miền Tây, cầu mong cả năm tiêu xài không thiếu thốn.

2.1 Mâm ngũ quả miền Bắc

Đối với cư dân miền Bắc, một mâm ngũ quả hoàn hảo cần phải kết hợp đầy đủ các loại trái cây như chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa,… với sự hài hòa và màu sắc rực rỡ, tuân theo Ngũ hành:

• Kim – Màu trắng

• Mộc – Màu xanh lá

• Thủy – Màu đen

• Hỏa – Màu đỏ

• Thổ – Màu vàng

Mâm ngũ quả miền Bắc

Chuối xanh trong mâm ngũ quả thường được sắp xếp theo nải, biểu tượng cho sự quần tụ, sum vầy và ấm áp. Bưởi, với màu vàng của nó, đại diện cho sự giàu sang và may mắn.

Một số gia đình có thể thay bưởi bằng quả phật thủ, với mong muốn lưu giữ tâm linh và sự phù hộ của Phật và tổ tiên trong nhà lâu dài hơn.

Quả quất cảnh, quả hồng và ớt đỏ thường được sắp xếp xung quanh mâm, tô điểm với màu đỏ và vàng sáng, biểu tượng của sự may mắn và thành công. Quả dứa, với mùi thơm đặc trưng, thể hiện mong muốc về một năm mới an lành và tràn đầy phúc lộc.

Trong truyền thống miền Bắc, cách bài trí mâm ngũ quả thường là đặt nải chuối xanh ở phía dưới cùng để giữ chắc các loại quả khác. Ở giữa thường đặt bưởi, phật thủ hoặc mãng cầu, còn các loại quả khác như đào, hồng, quýt, táo được sắp xếp xung quanh. Các khoảng trống có thể được điền vào bằng ớt và quất.

2.2 Mâm ngũ quả miền Trung

Vùng đất miền Trung thường xuyên phải đối mặt với những thách thức từ thiên tai, bão lụt, đến hạn hán, điều này ảnh hưởng đến chất lượng của đất đai và làm cho việc trồng cây trái trở nên khó khăn. Do đó, mâm ngũ quả của người miền Trung thường mang đặc điểm đơn giản, không quá phức tạp về hình thức, mà quan trọng là lòng thành tâm khi cúng.

Mâm ngũ quả miền Trung

Các loại trái cây phổ biến mà người miền Trung thường xuất hiện trong mâm ngũ quả bao gồm:

• Thanh long: Biểu tượng của sự may mắn và phồn thịnh.

• Chuối: Đại diện cho sự bền vững và quần tụ gia đình.

• Dưa hấu: Mang lại sự tươi mới và hạnh phúc.

• Mãng cầu: Thường được coi là biểu tượng của sự sung túc và giàu có.

• Dứa: Tượng trưng cho sự ngọt ngào và hạnh phúc.

• Sung: Đại diện cho sự thịnh vượng và phú quý.

• Cam, quýt: Có màu sắc tươi tắn, biểu tượng của sự tươi mới và may mắn.

Nhìn chung, trong nền văn hóa miền Trung, người ta coi trọng sự giản dị và thành tâm trong việc cúng mâm ngũ quả, thay vì quá phức tạp về hình thức. Điều này phản ánh tinh thần lạc quan và kiên nhẫn của người dân trong đối mặt với khó khăn của thời tiết và môi trường.

2.3 Mâm ngũ quả miền Nam

Dân miền Nam thường trình bày mâm ngũ quả với mong ước “Cầu sung vừa đủ xài,” thể hiện nguyện vọng cho một năm mới đầy đủ, phồn thịnh. Mâm thường gồm 5 loại trái cây:

• Mãng cầu: Biểu tượng cho sự phồn thịnh và giàu có.

• Sung: Đại diện cho sự thịnh vượng và phú quý.

• Dừa: Mang ý nghĩa của sự bền vững và đầy đủ.

• Đu đủ: Tượng trưng cho sự phồn thịnh và thịnh vượng.

• Xoài: Đại diện cho sự sung túc và thành công.

Mâm ngũ quả miền Nam

Ngoài ra, người miền Nam thường không cúng một số loại trái cây có tên phát âm giống những từ mang ý nghĩa không tốt như chuối (Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được), lê (lê lết, đổ bể, dễ thất bại), cam, quýt (Quýt làm cam chịu),…

Trang trí mâm ngũ quả miền Nam thường được thực hiện bằng cách đặt đu đủ, dừa và xoài lên mâm trước, vì chúng có hình dáng to và nặng, giúp giữ cho các loại trái còn lại không bị lật. Sau đó, những loại quả khác được sắp xếp một cách cân đối để tạo nên một bức tranh mâm ngũ quả đẹp mắt và phong cách.

3. Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp cho từng miền

3.1 Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp cho miền Bắc

Trong mâm ngũ quả dịp Tết của người miền Bắc, việc bày nải chuối xanh luôn được chú ý và đặt ở vị trí thấp nhất, như một bàn tay đặt dưới đáp ứng vai trò che chở, bảo vệ cho gia chủ. Quả bưởi vàng cùng với phật thủ thường được đặt chính giữa nải chuối, tạo nên trung tâm vững chắc. Các loại quả khác sẽ được sắp xếp xung quanh mâm ngũ quả, tạo nên bức tranh phong thủy hài hòa và cân đối, không chỉ về màu sắc mà còn về sự kết hợp tinh tế.

3.2 Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp cho miền Trung

Không có quy định cụ thể, cách bày mâm ngũ quả trong ngày Tết miền Trung thường mang đến sự đơn giản và không phức tạp. Người ta thường ưu tiên sắp xếp những quả có kích thước lớn, trọng lượng nặng để đặt ở phía dưới, trong khi những loại quả nhỏ hơn được bày ở trên, tạo nên một mâm ngũ quả có vẻ cân đối và hấp dẫn mắt nhìn mà không cần đến sự cầu kỳ.

3.3 Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp cho miền Nam

Trình bày mâm ngũ quả trong ngày Tết miền Nam, mặc dù giữ nguyên sự giản dị nhưng đòi hỏi sự hòa quyện về màu sắc và cân đối. Các người miền Nam thường sắp xếp những quả có kích thước lớn, trọng lượng nặng, và có màu xanh ở phía dưới, trong khi những quả nhỏ và chín được đặt ở phía trên. Đặc biệt, việc bài trí mâm ngũ quả cần tạo ra hình ảnh như một cấu trúc tháp, với cặp dưa hấu được bày đặc biệt ở hai bên của mâm ngũ quả.

4. Những điều nên tránh khi bày mâm ngũ quả ngày Tết

4.1 Hiểu sai về ý nghĩa mâm ngũ quả, ý nghĩa từng quả

Mâm ngũ quả là biểu tượng mang đầy ý nghĩa theo thuyết Ngũ hành của phương đông. Do đó, khi trang trí mâm ngũ quả, quan trọng nhất là phải tuân theo nguyên tắc của Ngũ hành để tránh việc chọn lựa những loại trái cây không hài hòa hoặc không đủ 5 màu sắc quan trọng của ngũ hành.

Những điều nên tránh khi bày mâm ngũ quả ngày Tết

Dưới đây là một số loại trái cây tương ứng với nguyên tắc Ngũ hành:

• Kim – Màu trắng: Dưa lê trắng, lê trắng, …

• Mộc – Màu xanh lá: Dưa hấu, chuối xanh, xoài xanh, đu đủ xanh, mãng cầu, trái na, trái sung, trái dừa, …

• Thủy – Màu đen: Nho đen, vú sữa hay những trái cây có màu sậm tối.

• Hỏa – Màu đỏ: Táo đỏ, trái hồng, trái dừa lửa, thanh long, …

• Thổ – Màu vàng: Cam vàng, quýt vàng, dưa hấu vàng, dưa lê vàng, xoài chín, phật thủ, …

Việc lựa chọn và sắp xếp mâm ngũ quả theo nguyên tắc này sẽ mang lại sự cân đối và hài hòa, tạo nên không khí tâm linh và phong thủy tích cực cho ngày Tết.

4.2 Rửa hoa quả sạch

Thường ngày, nhiều người thường nghĩ rằng khi trang trí mâm ngũ quả, các loại trái cây cần phải sáng bóng, hấp dẫn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến tình trạng trái cây héo, không giữ được tươi mới lâu.

Rửa hoa quả sạch

Do đó, một cách tiếp cận khác mà bạn có thể thực hiện là sử dụng giấy ướt để làm sạch vỏ ngoài của trái cây. Sau đó, áp dụng một lớp dầu ăn mỏng nhẹ để tạo ra lớp vỏ bóng loáng, tạo điểm nhấn đẹp mắt mà không làm ảnh hưởng đến tình trạng của trái cây, giúp chúng giữ được sự tươi mới trong thời gian dài.

4.3 Bày quá 5 quả

Dù loại hoa quả và trái cây ngày càng đa dạng, điều này không đồng nghĩa với việc bày đủ mọi loại lên mâm ngũ quả. Nhiều người mong muốn thêm nhiều loại quả hơn, tuy nhiên, cần lưu ý rằng mâm ngũ quả nên tập trung chỉ vào việc bày trưng các loại quả, không nên thêm bất kỳ loại hoa hoặc thực phẩm khác để giữ cho sự tinh tế và đẹp mắt của mâm ngũ quả.

Bày quá 5 quả

4.4 Chọn sai số lượng quả

Khi sắp xếp nải chuối cho việc chưng, cần đảm bảo chúng đều nhau, các quả phải được phân bổ một cách đồng đều và hướng lên trên, tạo ra hình ảnh giống như bàn tay mở ra, tượng trưng cho sự nâng đỡ và hứng lộc cho toàn bộ gia đình. Số lượng quả trên nải chuối nên là lẻ, nhấn mạnh vào ý nghĩa của sự may mắn và phúc lộc.

Chọn sai số lượng quả

Khi lựa chọn quả, quan trọng là chú ý đến những chi tiết nhất định. Quả cần phải có kích thước to, tay dài và mập mạp. Bề mặt của quả phải đều nhau và trơn tru, màu sắc có thể là vàng chanh hoặc xanh nhạt, và quan trọng nhất là phải tỏa ra mùi thơm nhẹ nhàng của chanh tươi.

5. Cách chọn hoa quả để bày vào mâm ngũ quả ngày Tết phù hợp

Để có một mâm ngũ quả trình làng với vẻ đẹp tươi mới, màu sắc rực rỡ và giữ được sức sống lâu dài, người tiêu dùng cần thực hiện quy trình chọn lựa một cách cẩn thận. Trong mỗi kỳ Tết, khi hàng hóa đa dạng, quá trình mua sắm, đặc biệt là khi chọn trái cây cho mâm ngũ quả, đòi hỏi sự sáng tạo và tỉ mỉ, bao gồm:

• Chọn quả mới chín tới: Điều này giúp bảo đảm mâm ngũ quả không chỉ sở hữu màu sắc tươi mới mà còn giữ được độ tươi mới trong thời gian dài.

• Chọn quả chắc tay, không bị dập, trầy xước: Quả cần phải ở trong tình trạng tốt nhất, không có dấu hiệu của sự tổn thương hay bất kỳ vết trầy nào, đồng thời giữ cuống và lá để tạo nên vẻ trang trí đẹp mắt.

• Tránh rửa quả trước khi bày mâm: Hành động này giúp tránh tình trạng quả bị héo hoặc hỏng do chất nước dư thừa, đặc biệt là nếu nước đọng lại ở những kẽ nứt của quả.

Cách chọn hoa quả để bày vào mâm ngũ quả ngày Tết phù hợp

6. Những hình ảnh cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp nhất

Mâm ngũ quả ngày Tết đẹp

Mâm ngũ quả ngày Tết đẹp

Mâm ngũ quả ngày Tết đơn giản

Mâm ngũ quả ngày Tết trung thu đẹp

Mâm ngũ quả ngày Tết đẹp

Mâm ngũ quả ngày đẹp

Mâm ngũ quả ngày đẹp

Mâm ngũ quả ngày đẹp

Mâm ngũ quả ngày đẹp

Phía trên thpt-nguyenvancu-brvt.edu.vnđã tìm hiểu và chia sẻ cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp thu hút nhiều may mắn. Qua bài viết này, hy vọng các bạn sẽ thành công trong việc trang trí mâm ngũ quả tuyệt đẹp cho gia đình mình.